ବୈଜ୍ଞାନିକର ଲକ୍ଷ୍ୟ
—-by ସତ୍ୟ ପ୍ରକାଶ ସେଠୀ
ସେଦିନ ଜଣେ ଭଦ୍ରଲୋକ ଟ୍ରେନରେ ଦୀର୍ଘ ପାଥ ଯାତ୍ରା କରୁଥିଲେ। ବେଶ ପରିପାଟିରୁ ଜଣେ ସମ୍ରାନ୍ତ ପରିବାରର ଲୋକ ପରି ତ ମନେ ହେଉଥିଲେ। ମନେ ହେଉଥିଲେ ଜଣେ ଜ୍ଞାନୀ ଗୁଣୀ ପରିଜନ ପରି। ପୋଷାକ ଓ ପରିଚ୍ଛେଦ ବି କହୁଥିଲା କେହି ଜଣେ ଶିକ୍ଷିତ ବୋଲି। କାରଣ ବେଶ୍ ପରିଷ୍କାର ଓ ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ଥିଲା ଚେହେରାଟି। ସାର୍ଟ, ପ୍ୟାଣ୍ଟ ଓ କୋର୍ଟ ପିନ୍ଧା ମଣିଷଟେ। ଗଳାରେ ଟାଇ ଲଗାଇଥାନ୍ତି। ବେଲ୍ଟ ବି ଚଢାଇଥାନ୍ତି। ପାଦରେ ଥାଏ ହଳେ ଜୋତା ଓ ମୌଜା। ମସ୍ତକରେ ଧୋବ ଫରଫର ବାଳ। ଅସ୍ୱାଭାବିକ କିନ୍ତୁ ଢଙ୍ଗ ଢାଙ୍ଗ। ହାତରେ ଗୋଟେ ମାଳି ଧରିଥାନ୍ତି। oh God! Oh God!! ସମ୍ବୋଧନ କରି ମାଳି ଗଡାଉଥନ୍ତି। ପାଖରେ ଯାତ୍ରା କରୁଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ସହଯାତ୍ରୀ ଏ ସବୁ ଜିନିଷକୁ ବେଶ୍ ନିରେଖି ଦେଖୁଥାନ୍ତି। ସବୁକିଛି ଟିକିନିଖ ନଜର ଘୁମେଇ ଫେରେଇ ପରଖୁଥାନ୍ତି।
ଭଦ୍ର ଲୋକଟିର ଜପ ସରିବା ବେଳକୁ ପାଖ ଲୋକଟି ବଡ଼ ବିରକ୍ତି ଓ ଅସୂୟା ପରବେଶ ହୋଇ କହିଲେ – “ଆଜିକାଲି ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ ଯୁଗରେ, ପୁଣି ଲୋକଙ୍କର ଏ superstition? ବଡ଼ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗେ ମୋତେ” ।
-“କାହିଁକି? What made you difference??”
-” ମାଳା ଗଡେଇ ଠାକୁରଙ୍କୁ ଡାକିବା superstition ନୂହେଁ ତ ଆଉ କ’ଣ” ?
-“ହଁ ଯେ! ହେଲେ ଆପଣ କ’ଣ କରନ୍ତି ଓ କେଉଁଠି ରହନ୍ତି” ?
ପାଖ ଯାତ୍ରୀ ଜଣଙ୍କ ଟିକିଏ ତାଚ୍ଛଲ୍ୟ ହସିଲେ। ସେ ହସରେ ଯେମିତି କିଛି ଗର୍ବ ଓ ଔଦ୍ଧତ୍ଯର ଝଲକ ବି ସ୍ପଷ୍ଟ ନଜର ଆସୁଥିଲା। ସେ କହିଲେ – “ମୁଁ ଜଣେ ବୈଜ୍ଞାନିକ। ଘର ମୋର ଚାଇନାରେ। ମୁଁ ତେଣୁ କୌଣସି ଅନ୍ଧ ବିଶ୍ବାସ ବା ସୁପର netural ପାୱାରରେ ବିଶ୍ବାସ କରେନା। I’m very practical. ବିନା ଯୁକ୍ତିରେ ମୁଁ କିଛି ଗ୍ରହଣ କରେନା।”
ଭଦ୍ର ଲୋକଟି ଟିକେ ସ୍ମିତ ହସିଲେ।ନମ୍ର ଓ କୋମଳ ଥିଲା ଚାହାଣୀ। ସେ ଅଳ୍ପ କିଛି ସମୟ ଚୁପ୍ ଓ ଗମ୍ଭିର ହୋଇ ଗଲେ। ପୁଣି ବେଶ୍ ଶାନ୍ତ ଓ ସରଳ ଗଳାରେ କହିଲେ -” ଆଛା! ଚାଇନା ଓ ଭାରତର ଲୋକମାନେ ବିଶ୍ବାସ କରନ୍ତି ହାତରୁ ଗୋଟେ କିଛି ପଡିଗଲେ ବା ପିଢା ଉପରେ କାଉଟେ ରାବି ଦେଲେ, ଅତିଥି କେହି ଜଣେ ଘରକୁ ଆଗମନ କରନ୍ତି। ଏହାର ସତ୍ୟାସତ୍ୟ ମୁଁ ନିଜେ ପରୀକ୍ଷା କରିଛି ଓ ଅନେକ ସମୟରେ ଏପରି ହେବାର ମୁଁ ମଧ୍ୟ ଅନୁଭବ କରିଛି। ତେବେ ଏହାର କାରଣ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ମୁଁ କିଛି ବୁଝି ନାହିଁ। ତେବେ ଆପଣ ଏହାକୁ ବିଜ୍ଞାନ ନା ଅନ୍ଧ ବିଶ୍ବାସ କହିବେ? ଆପଣଙ୍କର ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉପଲବ୍ଧି କ’ଣ?
ପାଖ ଯାତ୍ରୀଟି ପୁଣି ଓଷ୍ଠରେ ତାଚ୍ଛଲ୍ୟର ହସଟିଏ ଭରି ଟିକିଏ ମୁହଁକୁ କୁଞ୍ଚିତ କରି କହିଲେ – “ହୁଁ Very interesting point you have raised. କିନ୍ତୁ ସତ କହିବାକୁ ଗଲେ, ଏପରି ଅନେକ ସମୟରେ ମୋ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଘଟିଛି। ହେଲେ ଏହା କୋ- ଇନ୍ସ୍ଡେଣ୍ଟ ହୋଇପାରେ। ଏହା ମୂଳରେ ସେମିତି କିଛି ବିଜ୍ଞାନ ଥିଲା ପରି ମୋର କାହିଁ ମନେ ହୁଏ ନାହିଁ। କାରଣ ମୁଁ ଜଣେ ଖ୍ୟାତି ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ ବୈଜ୍ଞାନିକ, ତେଣୁ ଏ କଥା ଦୃଢତାର ସହିତ ମୁଁ ତ କହିପାରେ”।
ଭଦ୍ରଲୋକଟି କହିଲେ -” ହଁ ମୁଁ ଜାଣି ପାରୁଛି, କାହିଁକି ନା ଆପଣ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ ଯୁଗର ମଣିଷ। ତେବେ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ କୁ ଆପଣ ଦେଖିଛନ୍ତି? ”
-“ନା, ମୁଁ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ଙ୍କୁ କେବେ ଦେଖି ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ସେ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ବୈଜ୍ଞାନିକ। ତାଙ୍କର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଗୁଡିକ ବହୁ ନୂତନତ୍ୱ ସ୍ରୁଷ୍ଟି କରିବାକୁ ସମର୍ଥ। ହେଲେ ଆପଣ କ’ଣ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ଙ୍କୁ ଦେଖିଛନ୍ତି? ଏତେ ଦୃଢତାର ସହିତ ପଚାରିଲେ ଯେ!”
ଭଦ୍ର ଲୋକଟି ମୁହଁ ଖୋଲିଲେ -” କହିଲେ – “ନା, ମୁଁ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ ଙ୍କୁ ଦେଖିନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଭଲ ଭାବେ ଜାଣିଛି। କାରଣ ମୁଁ ନିଜେ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ “।
ପାଖ ଯାତ୍ରୀଟି ଆଗ ଶଙ୍କି ଗଲେ। ପରେ କିନ୍ତୁ ବେଶ୍ ନରମ ଗଳାରେ ଓ ସନ୍ତର୍ପଣ ସହକାରେ କହିଲେ -” ନା! ମୁଁ ଏ କଥା ସହଜରେ ବିସ୍ଵାଶ କରି ପାରିବି ନାହିଁ। କାରଣ ଯେଉଁ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ E=mc(2)ଥିଓରିର ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ, ସେ ପୁଣି ଏପରି ଅନ୍ଧ ବିଶ୍ବାସ…..
ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ କହିଲେ – “ଦେଖନ୍ତୁ ମୁଁ ତ କେବଳ ବିଜ୍ଞାନର ପାଦ ଦେଶରେ ପହଁଞ୍ଚିଛି ।ମାତ୍ର୍ ଶିଖର ଦେଶରେ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ଆହୁରି ଅନେକ ଡେରି। ଶିଖର ଦେଶରେ ଅଛି superstion, ଯାହା super science. ବାସ୍ତବରେ I think, Superstion is absolute science ଯାହା ଉପରେ ଏଯାଏଁ search ତ ହୋଇନାହିଁ, ତେଣିକି research କଥା ଛାଡ଼ନ୍ତୁ। ତେବେ ଏହା ଉପରେ ଯଦି search ହୁଅନ୍ତା ତେବେ ଅନେକ ନୂତନ ତଥ୍ୟର ତ ଅଲୋକପାତ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ହୋଇପାରନ୍ତା। ଯାହାର ଅଧିକ ଅନୁଶୀଳନ ଓ ଅନୁଧ୍ୟାନର ହୁଏତ ଆବଶ୍ୟକତା ଥାଇପାରେ। କିନ୍ତୁ ସଭ୍ୟ ମଣିଷ ନିଜକୁ ଅଧିକ ବିଜ୍ଞାନୀ ଓ ଅଭିଜ୍ଞ ମଣିଷ କହି ବା ନିଜ ବିଜ୍ଞତାର ପରିଚୟ ଦେବାକୁ ଯାଇ ଏମିତି ସବୁ କଥାକୁ ସହଜରେ ଏଡ଼ାଇ ଯାଏ। କିନ୍ତୁ ତହିଁରେ ଲୁକକାୟିତ ହୋଇ ରହିଥିବା ସତ୍ୟକୁ ଅବଲୋକନ କରିବା ବା ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବାକୁ ସେ ସେତେ ଆଗ୍ରହୀ ନୂହେଁ। ତାକୁ ନିରେଖି ଦେଖିବାର କଳା ପାଟବତା ହାସଲ କରିବା ହିଁ ବୈଜ୍ଞାନିକର ଲକ୍ଷ୍ୟ। ”
ସା :ରାଣୀପଡା, ପୋ :ତରାଗୋ,
ଜିଲ୍ଲା :ଭଦ୍ରକ, ଓଡିଶା, ପିନ୍ :756114
ଲିଖନ କାଳ – ତା 24. 11. 2019
previous post